Stichting Vitalis Woonzorg Groep
Eindhoven
Bijdrage FSvL: € 5.000
Bereik: tien ouderen die hun verhaal delen + minimaal honderd ouderen die de prenten gebruiken
Prenten(boek)
Vitalis maakt met schrijfster Corinne Heyrman, illustrator Judith Herman en vijftien bewoners van Vitalis WoonZorg Groep een prentenboek voor mensen met dementie. In het prentenboek vullen woord en beeld elkaar aan. Samen vertellen ze het verhaal. De prenten en korte verhalen (van enkele woorden tot maximaal drie tot vijf regels) zijn gebaseerd op echte verhalen van bewoners van Vitalis. Naast het prentenboek, maken ze ook posters met prenten en een luisterboek. Deze zijn aanvullend aan het prentenboek in te zetten. Het gebruik ervan leidt tot betekenisvolle gesprekken, ontspanning en geluksmomenten voor mensen met dementie en hun omgeving.
Het prentenboek is een vervolg op de roman voor mensen met dementie, die Vitalis eerder gemaakt heeft met de betrokken kunstenaars. De roman werkt goed, maar bevat voor mensen met een verder gevorderd stadium van dementie toch teveel tekst.
Poster, postkaart en luisterfragmenten
Vitalis koos ervoor de prenten niet in boekvorm, maar alleen als poster en postkaart te ontwikkelen. Dit is nog laagdrempeliger te gebruiken voor alle betrokkenen. Bij de prenten zijn via een QR-code luisterfragmenten te horen. Voor het project deelden tien ouderen hun verhalen. Deze verhalen zijn gebundeld tot deze thema’s: huisdieren, beroepen, liefde, vrije tijd en hobby’s en de straten van vroeger. De mooiste verhalen van de bewoners zijn ingesproken en als fragment te beluisteren.
De stichting is het meest trots op de intensieve samenwerking met bewoners. Naast hun verhalen, gaven zij ook feedback op en advies over de (concept) posters. Zowel op de vorm als de inhoud. Activiteitenbegeleiders en een senior verpleegkundige van de PG-afdelingen (Psychogeriatrie) probeerden de prentenposters bij verschillende groepjes bewoners met dementie uit. Ze keken naar de afbeeldingen, de teksten op de posters, het contrast van de afbeeldingen en beluisterden aanvullend de geluidsfragmenten. Na de eerste test volgde een tweede, met aangepaste prenten. Tijdens deze test concludeerde men dat de tekeningen mooi en duidelijk zijn en de prenten voldoende ideeën opleveren om een mooi gesprek aan te gaan.
Eerste gebruikservaringen
De posters hangen in de gezamenlijke huiskamers van de psychogeriatrische afdelingen van Vitalis Brunswijck. De activiteitenbegeleiders van Vitalis Peppelrode gebruiken de posters in groepsverband. Vanuit beide locaties zijn de ervaringen positief en merken ze dat het gespreksstof oplevert en echt andere gesprekken. Na een interne publicatie van de prentenposters en prentenkaarten hebben al 24 afdelingen van acht locaties zich opgegeven om met de prentenposters en -kaarten te willen werken. Dit komt neer op 288 ouderen. Dit aantal zal nog oplopen.
Ervaringen
-‘Het Brabantse dialect van de ouderen die de verhalen ingesproken, hebben spreekt erg aan.’ – Activiteitenbegeleider Vitalis Brunswijck
-‘Munne broer was ook taxichauffeur, maar die hed nog nooit een dooie in zun auto of voor zun auto gehad.’ – Bewoner psychogeriatrische afdeling Vitalis Brunswijck
-‘Honden! Ik heb altijd honden gehad. Die van mij was een bijzondere. (De bewoner wordt emotioneel) Ik voel me veilig bij honden, ze snappen meer dan mensen. (De activiteitenbegeleider heeft een heel mooi gesprek met de bewoner gehad over zijn trouwe viervoeter. Hij kon tijdens zijn gesprek zijn emoties uiten en voelde zich daarna opgelucht).
-‘Ik heb de posters in groepsverband (met negentien deelnemers) gebruikt. De keuze voor de prentenposter ‘beroepen’ maakte veel verhalen over vroeger los. Eigen verhalen over werk en in het bijzonder het werken bij Philips en DAF werden gedeeld in de groep. Ook bewoners met dementie kwamen met eigen verhalen. De posters inspireerden, waren heel verrijkend en maakten het starten van een gesprek makkelijk. De luisterfragmenten vulden de tekeningen perfect aan en zorgden dat er nog meer gesprekken los kwamen.’ – Activiteitenbegeleider Vitalis Peppelrode
Vervolg
Het project voorziet in een behoefte en is ‘tijdloos’. Vitalis kan hier langere tijd mee vooruit. Een mogelijke vervolgstap kan uitrol van deze bestaande materialen naar andere zorginstellingen in het land zijn. Vitalis kan de expertise en de ontwikkelde materialen delen.